HARA คือ การเรียนรู้ที่ไม่เร่ง แต่ลึกลงไปถึง "ท้อง"

จอยเพิ่งกลับมาจากโตเกียว…เป็นการเดินทางที่ไม่ได้มีแผน ไม่ได้มีลิสต์สถานที่ต้องไป ไม่ได้มีอะไรที่ต้องเก็บให้ครบแต่เป็นการใช้ชีวิตอยู่กับเมืองหนึ่ง…อย่างช้า ๆ และตั้งใจจะไม่รีบ ทุกวันจอยแค่ตื่นขึ้นมาแล้วเดินไปเรื่อย ๆ ไม่มีจุดหมายหยุดนั่งที่คาเฟ่เล็ก ๆ มองดูผู้คน สังเกตความเป็นไปคุณลุงที่ยืนรอไฟเขียวตรงทางม้าลาย โดยไม่ข้ามก่อนเวลาเจ้าของร้านดอกไม้ที่จัดช่อเดิมซ้ำแล้วซ้ำอีกให้มันลงตัวที่สุดหญิงสาวที่ใช้เวลาอยู่กับหนังสือเล่มเดียวในร้านกาแฟนานหลายชั่วโมง

ความช้าของพวกเขา... ไม่ได้แปลว่าไม่มีอะไรทำแต่มันคือ พื้นที่ที่เขายอมให้กับบางสิ่ง เพื่อให้มันได้ตกตะกอนก่อนจะก้าวต่อ ระหว่างที่ใช้ชีวิตแบบนั้น จอยนึกถึงคำภาษาญี่ปุ่นคำหนึ่งที่เคยได้ยินแล้วไม่เคยลืมคำว่า 腹落ちする (Hara-ochi suru) ถ้าแปลตรงตัว มันคือ “ให้บางอย่างตกถึงท้อง”ในภาษาไทยหรืออังกฤษ เราอาจพูดว่าเข้าใจ หรือ get it แต่คำนี้... มันลึกกว่านั้นมันไม่ใช่แค่เข้าใจด้วยสมอง แต่คือการ รู้สึกด้วยตัวตนทั้งหมดของเรารู้แบบที่อธิบายไม่เป็น แต่เมื่อพูดออกมา คนฟังจะ สัมผัสได้ว่าเรารู้จริง

จากสมอง... สู่ท้อง: เส้นทางของการเรียนรู้ที่แท้จริง

คำนี้ทำให้จอยหยุดคิดนานมาก เพราะมันย้อนสะท้อนกับประสบการณ์ของตัวเองในฐานะ Trainer, Facilitator, Coach และ Educator เราโตมาในระบบการศึกษาที่เน้น เร็ว ชัด เป๊ะ ปัง พูดให้ดี สไลด์ให้สวย เนื้อหาให้แน่น แล้วยัดความรู้ให้ได้มากที่สุดในเวลาที่มี แต่คำถามคือ… เข้าใจจริงไหม? หรือแค่จำได้ เพื่อไปตอบ หรือเข้าใจพอใช้ได้ เพื่อไปทำ หลายครั้ง เราฝึกให้คนฟังเร็ว แต่ไม่ฝึกให้เขา รู้สึกเราเร่งให้เข้าใจ แต่ไม่ได้ให้เวลา ตกตะกอนเราให้คำตอบเร็วไป จนลืมว่าบางคำตอบ ต้องใช้เวลาเดินหาของมันเอง

HARA: แนวทางที่จอยเชื่อ

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา จอยเริ่มพัฒนาแนวการสอนของตัวเองขึ้นมาไม่ได้เป็นสูตรตายตัว แต่มันเป็นท่าที ในการออกแบบกระบวนการเรียนรู้จอยเรียกมันว่า HARA ไม่ใช่แค่เพราะมันฟังดูญี่ปุ่น แต่เพราะมันคือแก่นที่ลงไปถึงท้องจริง ๆ

แนวทาง HARA คือ...

• ไม่เร่งให้เข้าใจเร็ว แต่รอให้ผู้เรียน เข้าใจจริง

• ไม่พยายามยัดคำตอบ แต่เปิดพื้นที่ให้คำตอบ เกิดขึ้นเอง

• ไม่สอนเพื่อให้คนจดจำ แต่สอนเพื่อให้คน เปลี่ยนจากภายใน

• ไม่กลัวความเงียบ เพราะรู้ว่า การตกผลึก ไม่เกิดตอนมีเสียงดังเสมอไป

เราไม่ต้องพูดให้ดีที่สุด ไม่ต้องสร้างความว้าวในทุกประโยคแค่ “อยู่” กับผู้เรียนอย่างแท้จริง แล้วเชื่อว่าเขาจะรู้เอง เมื่อถึงเวลา

ไม่ได้อยากดัง... แต่อยากมีผลต่อชีวิตคน

จอยเคยถามตัวเองหลายครั้งว่า…อยากเป็น Trainer แบบไหน? แน่นอน... ถ้าเราเก่งขึ้น คนก็อยากจ้างมากขึ้น ได้ชื่อเสียงมากขึ้น ได้โอกาสมากขึ้นแต่นั่นยังไม่ใช่คำตอบสุดท้าย วันนี้... จอยไม่อยากเป็นแค่ Trainer ที่คนพูดถึงว่าเก่ง พูดดี หรือมีพลังแต่จอยอยากเป็น Trainer ที่ ทำให้คนเปลี่ยนได้จริงและการเปลี่ยนแปลงที่แท้จริง มันไม่เคยเกิดขึ้นจากคำพูดที่สวยที่สุดแต่มันมักเริ่มจาก ช่วงเวลาที่เงียบที่สุด เวลาที่ผู้เรียนได้อยู่กับตัวเอง ได้ฟังเสียงข้างใน และรู้ว่าอะไรคือความจริงของเขา และนั่นแหละค่ะ คือเหตุผลที่จอยยังคงออกแบบกระบวนการสอนอย่างระมัดระวังไม่ใช่เพื่อให้คนจดจำจอยได้แต่เพื่อให้เขาจำ ตัวเอง ได้ เมื่อกลับไปใช้ชีวิตจริง

เพราะการเรียนรู้ที่ดีที่สุด...ไม่ใช่การเข้าใจในห้องเรียนแต่คือการเข้าใจเมื่อลงมือใช้จริง แล้วรู้สึกว่า...